Hobbymatig ontwikkelde software: verkoopopbrengst belast?

Een biljarter heeft in zijn vrije tijd software ontwikkeld voor zijn biljartvereniging. Achttien jaar later wordt hij benaderd door de Koninklijke Nederlandse Biljart Bond (KNBB) om de software aan de bond te verkopen. Dat leidt tot een verkoop tegen een prijs van € 50.000. Volgens de Belastingdienst een belaste bate. Wat vindt de rechter?

Vast staat dat de software ontwikkeld is in de privésfeer en dat de hobbymatige ontwikkeling en exploitatie van de software binnen de vereniging géén bron van inkomen vormt. In de verkoopovereenkomst is afgesproken dat de biljarter gedurende drie jaren na de transactie onderhoud pleegt aan de software, zo nodig wijzigingen doet, en zorgt voor instructie in het gebruik van de software aan de leden van de KNBB.

Bron van inkomen?
De Belastingdienst stelt dat de verkoop van de software en de daarmee samenhangende werkzaamheden maken dat er vanaf het contact met de KNBB sprake is van een bron van inkomen. Volgens de biljarter is de software echter in de hobbysfeer gebleven, omdat sprake is van een éénmalige verkoopactiviteit van een 18 jaar geleden ontwikkeld softwarepakket.

De rechter ziet de verkoop van de software en de daarna te verrichten werkzaamheden als één werkzaamheid. De biljarter heeft ervoor gekozen om de software te verkopen en zich te verplichten bijkomende diensten te verrichten voor een bedrag van € 50.000. Niet kan worden gezegd dat hij slechts in de privésfeer ontwikkelde software heeft verkocht. Met het in het economische verkeer aanbieden van de software in combinatie met de contractueel te verrichten diensten gedurende drie jaren is de hobbymatige doelstelling veranderd en heeft hij zowel voordeel beoogd als behaald in het economisch verkeer. Daarom is sprake van een bron van inkomen. Partijen zijn het er dan over eens dat dit inkomen moet worden aangemerkt als resultaat uit overige werkzaamheden (ROW). Tot zover krijgt de Belastingdienst dus gelijk.

Wat is de hoogte van het behaalde voordeel?
Het te belasten resultaat wordt bepaald door de vergoeding van € 50.000 minus de boekwaarde van de software op de werkzaamheidsbalans. Partijen zijn het niet eens over de hoogte van de boekwaarde. Daarvoor is relevant voor welk bedrag de software dient te worden geactiveerd op het moment dat de biljarter resultaatgenieter werd.

Indien een belastingplichtige een goed vanuit zijn privévermogen in zijn resultaatsvermogen inbrengt, moet hij dit goed als hoofdregel in het resultaatsvermogen activeren voor de waarde in het economisch verkeer ten tijde van de inbreng.

De software werd ontwikkeld in een periode dat de biljarter geen resultaatgenieter was. Er is dus geen sprake van ontwikkeling van een (toekomstig) bedrijfsmiddel in het economisch verkeer ten behoeve van de eigen (toekomstige) onderneming of werkzaamheid, waarbij – als uitzondering op de hoofdregel – de software op basis van de aanschaffings- en voortbrengingskosten zou moeten worden geactiveerd.

De waarde in het economische verkeer is volgens de rechter (nagenoeg) gelijk aan de waarde van de software ten tijde van de verkoop, gezien de zeer korte periode waarbinnen de verkoop heeft plaatsgevonden en omdat de software in die periode geen verandering heeft ondergaan. De software was op dat moment al een compleet product en er hebben geen onderhandelingen van enige betekenis over de vergoeding plaatsgevonden.

Kortom: de software is verkocht tegen de boekwaarde en de biljarter heeft met de verkoop van de software zelf geen te belasten resultaat behaald.

Dit betekent echter nog niet dat de waarde van de software € 50.000 is en de gehele vergoeding van € 50.000 onbelast is. De vergoeding staat ook tegenover de werkzaamheden die in de koopovereenkomst zijn overeengekomen en dus is de waarde van de software lager.

Omdat uit de verkoopovereenkomst niet valt af te leiden welk deel van de verkoopopbrengst ziet op de bijkomende werkzaamheden en partijen daar zelf ook geen waarde aan hebben kunnen geven, schat de rechter de hoogte daarvan op € 6.000. De software zelf heeft daarmee een waarde in het economische verkeer en een boekwaarde van € 44.000. Belast wordt dus slechts € 6.000.

Let op: Een interessante zaak. De waarde van de in de hobbysfeer ontwikkelde software zelf blijft namelijk geheel buiten de belastingheffing. De rechter splitst een klein, te belasten, deel van de verkoopopbrengst af voor de werkzaamheden die de biljarter volgens de overeenkomst na de overdracht nog moet verrichten.